Waarom is verantwoorde CO₂-compensatie zo belangrijk?

januari 5, 2023

De aanhoudende opwarming van de aarde en de stijgende energiekosten hebben één feit duidelijk aangetoond: duurzaam ondernemen is geen trend, maar een noodzaak om in de toekomst concurrerend te blijven. Emissiereductie en verantwoorde CO2-compensatie zijn cruciale elementen van een effectieve klimaatstrategie.

In dit artikel lees je hoe je onmiddellijk duurzame klimaatstrategieën in je bedrijf kunt implementeren en tevens kunt bijdragen aan de verbetering van de levensomstandigheden van gemeenschappen over de hele wereld door middel van verantwoorde CO2-compensatie en de ondersteuning van gecertificeerde hoogwaardige CO2-compensatieprojecten.   

CO2-compensatie maakt onmiddellijke klimaatactie mogelijk

Misschien heb je wel eens gehoord over " CO2-compensatie" en neem je aan dat het gaat om het verminderen van de CO2-uitstoot, maar er komt veel meer bij kijken. Laten we beginnen met een duidelijke uitleg van wat CO2-compensatie werkelijk inhoudt. 

Het UNFCCC omschrijft CO2-compensatie als een actie waarmee bedrijven en particulieren "de emissies die zij niet kunnen vermijden, kunnen compenseren door waardevolle projecten te steunen die de emissies elders verminderen". Met andere woorden, CO2-compensatie is klimaatactie die organisaties vrijwillig ondernemen om de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen te verminderen, te verwijderen of te voorkomen.

Dankzij CO2-compensatie kunnen bedrijven hun moeilijk te verminderen broeikasgasemissies, de emissies die overblijven na reductie-inspanningen, compenseren om hun CO2-voetafdruk in evenwicht te brengen. Dit gebeurt door wereldwijd CO2-compensatieprojecten te financieren die de uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer verminderen, verwijderen of voorkomen.

We moeten de opwarming van de aarde stoppen

Menselijke activiteiten, zoals vervoer, landbouw en elektriciteitsopwekking, zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van de broeikasgassen die de afgelopen 150 jaar in de atmosfeer zijn terechtgekomen.

In een rapport van de Wereld Meteorologische Organisatie wordt voorspeld dat de planeet in 2025 1,5 °C boven het pre-industriële niveau kan uitkomen, en dat in slechts drie jaar tijd. Het overschrijden van die drempel betekent een aanzienlijke toename van de gevolgen van de klimaatverandering, zoals extreme weersomstandigheden en een stijgende zeespiegel. Volgens recent onderzoek onder leiding van de Universiteit van Leeds dreigt de aarde door het huidige tempo van de opwarming bovendien verschillende klimaatomslagpunten te overschrijden, die tot onomkeerbare verschuivingen kunnen leiden en de wereld voorgoed kunnen veranderen, zoals het verdwijnen van permafrost veengebieden in Europa en West-Siberië.

Bedrijven moeten buiten hun waardeketen investeren

Volgens de Columbia University is een omslagpunt "het punt waarop kleine veranderingen significant genoeg worden om een grotere, kritischer verandering te veroorzaken die abrupt en onomkeerbaar kan zijn en tot cascade-effecten kan leiden". De permafrost veengebieden slaan tot 39 miljard ton koolstof op; dat is het equivalent van tweemaal de hoeveelheid die in alle Europese bossen is opgeslagen. Naarmate de temperatuur wereldwijd stijgt, neemt het risico toe dat deze permafrost ontdooit en dat de gedurende duizenden jaren opgeslagen koolstof en methaan, een nog krachtiger broeikasgas dan koolstofdioxide, vrijkomen. Dit zal op zijn beurt leiden tot een grotere opwarming van de aarde en zou de klimaatverandering kunnen versnellen.

Het antwoord is duidelijk: om klimaatverandering te voorkomen moeten bedrijven de uitstoot van broeikasgassen drastisch verminderen en tegen 2030 halveren. Op langere termijn moet 90% tot 95% van de emissies vóór 2050 zijn geëlimineerd, volgens de norm van het Science Based Targets initiative (SBTi). Tijdens hun overgang naar net zero-emissies moeten bedrijven "actie ondernemen om emissies buiten hun waardeketens te beperken" door te investeren in klimaatmitigatieprojecten buiten de waardeketen (d.w.z. CO2-compensatie). Voorbeelden hiervan zijn "hoogwaardige REDD+-credits van juridische aard of investeringen in DAC (Direct Air Capture) en geologische opslag".

Daarom is de internationale gemeenschap overeengekomen verschillende maatregelen met wereldwijde gevolgen te nemen om de weg vrij te maken voor de overgang naar net zero-emissies tegen 2050. Een van deze maatregelen waarmee onder meer bedrijven kunnen bijdragen aan de algemene mitigatie-inspanning is CO2-compensatie.

Verantwoorde compensatie moet de "mitigatiehiërarchie" volgen

De noodzaak om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen en terug te dringen is onmiskenbaar. Volgens de net zero-norm van de SBTi moeten bedrijven zich eerst richten op snelle en diepgaande emissiereducties, niet in plaats daarvan. Dit betekent dat bedrijven de "mitigatiehiërarchie" moeten volgen, waarbij zij in de eerste plaats de emissies in hun waardeketen moeten verminderen voordat zij investeren in het verminderen van emissies buiten hun waardeketen.

Zodra deze optie is uitgeput, moeten bedrijven "verder gaan door investeringen te doen buiten hun wetenschappelijk onderbouwde doelstellingen om de klimaatverandering elders te helpen beperken". Dit is waar CO2-compensatie om de hoek komt kijken.

CO2-compensatie kan de overgang naar net zero versnellen

CO2-compensatie kan "een cruciale rol spelen bij het versnellen van de overgang naar net zero-emissies op mondiaal niveau", aldus de SBTi. In dit verband heeft het UNFCCC verklaard dat CO2-compensatie deel uitmaakt van drie stappen die bedrijven moeten volgen: het meten van hun bedrijfsmatige CO2-voetafdruk, zoveel mogelijk verminderen en de emissies die zij niet kunnen vermijden, compenseren.  

In een rapport van de Royal Society en de Royal Academy of Engineering wordt echter gesteld dat alleen een drastische vermindering van de uitstoot van broeikasgassen niet zal volstaan om de net zero-doelstelling tegen 2050 te bereiken. Hetzelfde rapport bevestigde de noodzaak van op de natuur gebaseerde verwijderingen en technologische oplossingen zoals directe opvang en opslag van koolstof in de lucht als integraal onderdeel van elke klimaatstrategie op weg naar net zero.

Om de onverminderde emissies tegen te gaan, zullen we daarom de broeikasgasputten over de hele wereld moeten versterken en uitbreiden. Dit zijn natuurlijke opslagsystemen die broeikasgassen absorberen en uit de atmosfeer verwijderen, zoals planten, de bodem en de oceaan.

Voor een beter begrip van de rol van putten en waarom zij cruciaal zijn voor het aanpakken van de klimaatcrisis, is het nuttig de koolstofcyclus uit te leggen.

Hoe kunnen compensaties de koolstofcyclus herstellen

De koolstofcyclus, die van vitaal belang is voor het leven op aarde en zelfs deel uitmaakt van de lucht die we inademen, bestaat uit bronnen en putten. De bronnen stoten koolstof uit in de atmosfeer. De putten, zoals bossen, absorberen koolstof uit de atmosfeer en dienen als natuurlijke opslagsystemen. In het verleden was de koolstofcyclus in de atmosfeer delicaat in evenwicht. Maar met het begin van de industrialisering hebben menselijke activiteiten zoals de verbranding van fossiele brandstoffen de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer snel doen toenemen. Het niveau is nu al hoger dan ooit in de afgelopen 3,6 miljoen jaar. Zodra de mens begon met het verbranden van kolen, gas en olie, kwam de koolstof die miljoenen jaren in deze brandstoffen was opgeslagen, plotseling in zeer korte tijd vrij, terwijl tegelijkertijd de koolstofputten zichtbaar voortdurend krimpen en verzwakken.

Om deze delicate koolstofcyclus te herstellen, moeten we daarom de uitstoot van broeikasgassen snel en drastisch verminderen. Tegelijkertijd moeten we manieren zoeken om de verwijdering van die emissies uit de atmosfeer te activeren.

Volgens de SBTi zullen de meeste industrieën net zero kunnen bereiken door neutralisatie (d.w.z. door te investeren in compensatieprojecten voor CO2-verwijdering). Daarom moeten we vandaag investeren in CO2-verwijdering om het aanbod te vergroten en innovatie in de ruimte te stimuleren. Dit is waar CO2-compensatieprojecten om de hoek komen kijken. Wat is een CO2-compensatieproject?

CO2-compensatieprojecten - teruggeven aan de natuur en gemeenschappen

Wanneer u als bedrijf een CO2-credit koopt, koopt u een gegarandeerd en geverifieerd milieuresultaat. Het idee is dat u door ex-post credits te kopen, met andere woorden credits waarbij de CO2-reductie, vermijding of verwijdering al heeft plaatsgevonden, onderbouwde en geloofwaardige claims kunt maken over uw eigen historische emissies. Alle compensatienormen hebben verzekeringsbuffers om eventuele omkeringen op te vangen, en alle projecten ondergaan strenge due diligence en regelmatige audits.

CO2-compensatieprojecten kunnen grofweg worden ingedeeld in drie typen, op basis van de functie van hun milieubijdrage aan het bereiken van de net zero-doelstelling:

  • Projecten die de uitstoot van broeikasgassen verminderen door energie-efficiëntiemaatregelen (zoals schone kooktoestellen en schoon drinkwater) of hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie.

  • Projecten die de uitstoot van broeikasgassen voorkomen, zoals bosbescherming, ook wel REDD+ projecten genoemd.

  • Projecten die vrijkomende broeikasgassen rechtstreeks uit de atmosfeer verwijderen en vastleggen (ten opzichte van een referentiesituatie) via op de natuur gebaseerde oplossingen zoals bebossing, herbebossing en herbegroeiing (ARR), of op technologie gebaseerde oplossingen zoals directe luchtafvang en koolstofopslag (DACCS).

CO2-compensatieprojecten kunnen ook andere nevenvoordelen hebben, niet alleen voor het milieu maar ook voor gemeenschappen, zoals betere toegang tot gezondheidszorg en onderwijs, het welzijn van mensen en hun sociale en economische welvaart. Bovendien draagt CO2-compensatie bij aan de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) van de Verenigde Naties, zoals geen armoede, geen honger, goede gezondheid, schoon water en sanitaire voorzieningen.

Begin nu met je reis naar klimaatactie.

Neem contact met ons op