Netto-nul emissies
Netto-nul emissies Definitie
Netto nuluitstoot wordt vaak gevraagd als het gaat om het behalen van wereldwijde klimaatdoelstellingen. Maar wat betekent netto nuluitstoot precies?
Eenvoudig uitgelegd staat netto nuluitstoot voor de netto nulstand: de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen door menselijke activiteiten is in evenwicht met de uitstoot die uit de atmosfeer wordt verwijderd.
Om de netto nuluitstoot te begrijpen, moeten we ook de natuurlijke koolstofcyclus en de door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen begrijpen.
De wereldwijde koolstofcyclus beschrijft de uitwisseling van koolstofhoudende chemische verbindingen zoals CO2 of CH4 tussen de atmosfeer, hydrosfeer, biosfeer en lithosfeer. De vier systemen slaan deze op, maar geven ze ook weer af: planten nemen bijvoorbeeld grote hoeveelheden koolstof in de vorm van CO2 op uit de atmosfeer, maar de biosfeer geeft ook koolstof af in de vorm van CH4 via de voedingsstoffencyclus tussen planten en dieren.
Door de mens geproduceerde broeikasgassen, antropogene broeikasgassen genoemd, ontstaan bijvoorbeeld bij de verbranding van fossiele brandstoffen zoals kolen en olie. Hierdoor komt er meer CO2 vrij in de atmosfeer dan kan worden geabsorbeerd door natuurlijke CO2-putten. De cyclus wordt zo uit balans gebracht en meer en meer broeikasgassen hopen zich op in de atmosfeer, waardoor de klimaatverandering wordt aangewakkerd.
Volgens het Duitse federale milieuagentschap is de wereldwijde koolstofconcentratie sinds de industrialisatie met ruim 50 procent gestegen. Om de kringloop weer in balans te brengen, moeten we onze netto-uitstoot tot nul reduceren.
Netto-nul emissies bereiken: Waarom is dit belangrijk?
Om de effecten van klimaatverandering te beperken, moet de koolstofcyclus opnieuw in evenwicht worden gebracht. Dit moet snel gebeuren, want als we omslagpunten passeren, zoals het permanente smelten van de Groenlandse ijskap, zullen sommige gevolgen van de klimaatcrisis onomkeerbaar zijn. De gevolgen van klimaatverandering zullen dus drastischer worden als we niet snel en consequent handelen.
Dit is ook voorzien in het Akkoord van Parijs, dat als doel heeft de opwarming van de aarde te beperken tot 2°C ten opzichte van het pre-industriële niveau, idealiter tot 1,5°C. Het rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) uit 2023 laat ook zien dat dit alleen kan worden bereikt met een aanzienlijke en snelle vermindering van de CO2-uitstoot: Zonder drastische emissiereducties zullen we de doelstelling van het Akkoord van Parijs begin 2030 niet halen.
Netto-nul emissies in 2050
Om de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs te halen, moeten we de wereldwijde uitstoot met 45 procent verminderen tegen 2030 en tot netto-nul tegen 2050. Hiervoor zijn twee stappen nodig:
1. uitstoot verminderen
Bedrijven moeten hun uitstoot aanzienlijk verminderen. Met reductiemaatregelen vermijden, verminderen of elimineren bedrijven bronnen van broeikasgasemissies binnen hun waardeketen. Voorbeelden hiervan zijn het verminderen van energieverbruik, het overstappen op hernieuwbare energiebronnen of het verminderen van het gebruik van kunstmest. In de praktijk kan dit een grote uitdaging zijn voor de economie. Energie, landbouw, industrie, transport en gebouwen zijn slechts enkele voorbeelden van sectoren die verantwoordelijk zijn voor een grote hoeveelheid uitstoot. Voor een overgang naar een net-nul industrie moet elk van deze sectoren veranderen: Bijvoorbeeld door energie-efficiënt bouwen, investeren in hernieuwbare energie of een versnelde transporttransitie.
2. resterende emissies neutraliseren
Het is niet mogelijk om zaken te doen zonder uitstoot, zelfs als bedrijven erin slagen om de CO2-uitstoot aanzienlijk te verminderen. Om netto nul emissies te bereiken, moeten bedrijven maatregelen nemen om koolstof uit de atmosfeer te verwijderen en permanent op te slaan binnen of buiten de waardeketen. Een voorbeeld van een technologie die we kunnen gebruiken om emissies uit de atmosfeer te halen is Direct Air Capture (DAC). Hiermee kan CO2 direct uit de lucht worden gefilterd. Daarnaast dienen heidevelden en bossen als belangrijke natuurlijke CO2-putten.
Netto-nul emissies voor bedrijven
Bedrijven kunnen hun netto-uitstoot tot nul reduceren door de uitstoot zo ver mogelijk terug te dringen en de resterende uitstoot te neutraliseren. Maar hoe hoog moet de emissiereductie precies zijn? En welke hoeveelheid restemissies is daarna nog acceptabel? De Corporate Net Zero Standard van het Scienced Based Targets Initiative (SBTi) is in het leven geroepen om te beoordelen of bedrijven op basis van wetenschap netto nul emissies realiseren.
De SBTi volgt de aanbevelingen van het IPCC. Op basis hiervan heeft het een standaard voor netto nul emissies ontwikkeld die de hele waardeketen van een bedrijf omvat, d.w.z. Scope 1, Scope 2 en Scope 3 emissies. Bedrijven kunnen zichzelf met de SBTi een netto nul-doel stellen. Ze committeren zich publiekelijk aan dit doel en geïnteresseerde partijen kunnen de voortgang van het bedrijf op weg naar netto nul emissies transparant volgen op de SBTi-website.
Volgens SBTi moeten bedrijven aan drie eisen voldoen om netto nul emissies te bereiken:
- Een reductiedoelstelling voor de korte termijn stellen (5-10 jaar)
- absolute emissies in Scope 1-3 uiterlijk in 2050 met meer dan 90 procent verminderen
- Restemissies neutraliseren door CO2 uit de atmosfeer te verwijderen.
Daarnaast beveelt de SBTi aan om klimaatbeschermingsprojecten te financieren om CO2 te vermijden. Op deze manier benadrukken bedrijven hun inspanningen om tegen 2050 een netto nuluitstoot te bereiken.
Meer weten over Net Zero? Bezoek de ClimatePartner Online Academy.